Sperm Hücrelerinin dondurulması
Sperm hücreleri yumurta hücresi ile karşılaştırıldığında yaklaşık 500 kat daha küçük olduğu için dondurma çözme başarısı spermlerde göreceli olarak daha yüksektir. Dondurma işleminde özel olarak üretilmiş “egg-yolk buffer ve gliserol” gibi kriyoprotektan adı verilen koruyucu solüsyonlar kullanılır. Yumurta hücresi ve embriyoda olduğu gibi hücre içi buz kristali oluşumunu engellemek için dondurma işlemi sırasında sperm içindeki su moleküllerinin uzaklaştırılıp kriyoprotektanın hücre içine alınması sağlanır. Dondurulan spermler sıvı azot tankları içerisinde (-196°C) saklanır. Dondurulmuş spermlerin çözülmesi sırasında kriyoprotektan hücre dışına çıkarılır ve hücre içine suyun geri alınması sağlanır. Sperm dondurma işleminin başarısı hemen daima spermlerin ne kadar iyi kalitede olup olmadığı ile alakalıdır. Ejakülattaki sperm sayı, hareketlilik ve morfolojik yapısı ne kadar iyi ise çözme sonrası canlılık oranı o kadar yüksek olmaktadır. Çok şiddetli sayı ve hareket azlığı gösteren spermlerin dondurma işlemine dayanıklılığı genellikle daha düşük olmaktadır. Dondurma öncesi sperm özellikleri dikkate alınarak olguların bu yönde doğru bilgilendirilmeleri ve çözme sonrası riskli olabileceği iyi anlatılmalıdır.
Testiküler sperm alınması (TESE) gerekli olan azospermik erkeklerde TESE işlemi eşlerden yumurtalarının toplanacağı gün yapılmakta ve kullanılanlardan arta kalan testiküler spermler dondurulmaktadır. Sperm bulma ihtimalinin çok az olduğu olgularda ise kadın hazırlanmadan direkt olarak tanısal biyopsi yapılarak sperm varlığı araştırılmaktadır. Bu vakalarda sperm elde etmek amacıyla yapılan işlemler fizyolojik, psikolojik ve maddi yükler getirmektedir. Mikroenjeksiyon işleminden sonra kalan testis spermleri sayı ve kalite olarak dondurma için yeterli ise olası sonraki uygulamalarda kullanılmak amacı ile dondurulmaktadır. Testisten elde edilen spermlerin sayı ve kalitesi kötü ise çözüldüklerinde uygun sperm bulma olasılığı azalmaktadır. Testis spermlerinin kalitesine göre olgular çözme sonrası olası durum için mutlaka bilgilendirilmedir.
Sperm dondurma hangi durumlarda yapılıyor?
- Kanser tanısı nedeni ile kemoterapi ve/veya radyoterapi uygulanacak olgularda ireme fonksiyonlarının korunması amacı ile dondurma yapılabilir. Testis kanserlerinde, lösemi ve diğer kanser türlerinde kemoterapi ve/veya radyoterapi uygulanacak olgularda sperm üretimi büyük ölçüde etkileneceğinden daha ilerideki yardımcı üreme işlemleri için sperm elde etmek amacıyla uygulanabilmektedir.
- İşlem günü psikolojik, sosyo-kültürel veya dini nedenlerle sperm vermede güçlük çekebilecek olgularda işlem öncesi alınan sperm örneği dondurularak saklanabilmektedir
- Mikroenjeksiyon sonrası arta kalan testis dokusunun ya da tanı amaçlı yapılan testis biyopsisinden elde edilen spermlerin dondurularak saklanması amacıyla
- Testis ile ilgili çeşitli hastalıklar sonucu cerrahi tedavi görecek veya vazektomi uygulanacak olgularda ileri tarihlerde sperm elde etmek amacıyla yapılabilmektedir.
No Comments